Hopp til innhald

Bergen domkyrkje

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Bergen domkyrkje
domkyrkje
Land  Noreg
Fylke Vestland
Kommune Bergen
Kyrkjesamfunn Den norske kyrkja
Bispedøme Bjørgvin
Prosti Bergen
Arkitekt Christie & Blix (1880)
Teknikk Mur
Material Stein
Innvigd 1150
 •  Vigd til St. Olav
 •  Endringar Restaurert i 1880
Tårn Ved inngangen
Skip Bevart hovudskip, nytt sideskip 1880
Kyrkjegard Bevart kyrkjegard
Altar Kleberstein
Sitjeplassar 1 000
Diverse Glasmåleri
Kart
Bergen domkyrkje
60°23′38″N 5°19′50″E / 60.39388889°N 5.33055556°E / 60.39388889; 5.33055556
Wikimedia Commons: Bergen domkirke

Bergen domkyrkje er ei langkyrkje frå rundt 1150 i Bergen i Vestland. Kyrkja er bygd i stein og har sideskip og skrudhus. Ho har vore domkyrkje sidan 1537.

Kyrkja har 1000 plassar. Ho er 60,5 m lang og 20,5 m brei. Tårnet er 13 meter breitt medan koret er 13,5 meter breitt.

Interiør i domkyrkja.
Sideskipet.

Domkyrkja er bygd på restane av to tidlegare kyrkjer. Den eldste delen, som ein finn i murpartiet under vindauga i nordveggen, er bygd rundt 1150. Denne soknekyrkja, vigd til Olav den heilage, er omtalt i Soga om Kong Sverre.[1]

Under regjeringstida til Håkon Håkonsson blei det bygd eit fransiskanarkloster litt sør for kyrkja, som blei ein del av dette. Kyrkja brann i 1248 og 1270. Ho kunne brukast på nytt i 1301 etter at Magnus Lagabøte hadde gjeve støtte til gjenreisinga av bygget. Magnus Lagabøte blei også gravlagd i kyrkja.

Kyrkja brann nok ein gong i 1463/64 og låg i ruinar då ho blei domkyrkje i 1537. Kristkyrkja på Holmen i Bergen, som blei riven i 1531, hadde tidlegare vore domkyrkje. Biskop Gjeble Pederson sørgde for å få gjenreist tårnet og reparert skader på bygningen før han døydde i 1557. Dette tårnet var over midtskipet og blei erstatta av tårn i vestenden på 1640-talet, då kyrkja fekk si noverande form. Etter bybrannen i 1702 blei det og utført større restaureringsarbeid, og kyrkja blei ikkje teken i bruk igjen før 1743.

I 1880-83 utførte arkitektane Christie og Blix ei ny større ombygging. Sideskipet blei rive og bygd opp på nytt, med fire gotiske søyler. Ein ønska å gje kyrkja tilbake mellomalderstilen, og fjerna derfor rokokkointeriøret. Domkyrkja fekk også eit nytt alter i kleberstein.

Kanonkula i veggen.

Kyrkja har og eit minne frå Slaget på Bergens våg mellom engelske og hollandske skip i 1665, i form av ei kanonkule som sit fast i veggen.

Litteratur

[endre | endre wikiteksten]
  • Lidén, Hans-Emil og Magerøy, Ellen Marie, Norges Kirker, Bergen Bind II, Oslo 1983, ISBN 82-05-14299-8 (bd.2)
  • Knudsen, Jacob Frode, Bergen Domkirke 700 år, Bergen 2001

Bakgrunnsstoff

[endre | endre wikiteksten]