5. april
Utsjånad
5. april er den 95. dagen i den gregorianske kalenderen (96. under skotår). Det er 270 dagar att av året.
Merkedag
[endre | endre wikiteksten]Nasjonaldagar og nasjonale flaggdagar
[endre | endre wikiteksten]Religiøs helgedag
[endre | endre wikiteksten]Bevegelege heilagdagar som fell på 5. april i 2024:
Namnedag
[endre | endre wikiteksten]Noreg | Irene, Eirin og Eiril |
Sverige | Irene og Irja |
Danmark | Irene |
Helgendag i den katolske kyrkja:
Hendingar
[endre | endre wikiteksten]Utlandet
[endre | endre wikiteksten]- 1654: Avslutting av Den første engelsk-nederlandske krigen.
- 1722: Den nederlandske admiralen Jacob Roggeveen oppdaga Påskeøya 1. påskedag.
- 1936: Ein tornado tok livet av 233 menneske i Tupelo i Mississippi i USA.
- 1945: Den kalde krigen: Leiaren i Jugoslavia, Josip Broz Tito, skreiv under på ein avtale som gjorde at Sovjetunionen midlertidig kunne plassera sine styrkar på jugoslavisk territorium.
- 1951: Det amerikanske ekteparet Ethel og Julius Rosenberg blei dømt til døden for å ha spionert for Sovjetunionen.
- 1955: Winston Churchill trekte seg som statsminister for Storbritannia på grunn av sviktande helse.
- 1969: Vietnamkrigen: Det blei demonstrert mot krigen i fleire av dei største byane i USA.
- 1982: Falklandskrigen: Ein britisk flåtestyrke på 40 skip la ut med kurs for Falklandsøyene.
- 1992: Ei bosnisk kvinne blei drepen av ein skarpskyttar i Sarajevo. Dette markerte byrjinga på krigshandlingane i Bosnia-krigen.
Noreg
[endre | endre wikiteksten]- 1916: Store Norske Spitsbergen Kulkompani kjøpte alle kolfelta til USA-amerikanske Arctic Coal Co. på Svalbard.
- 1932: Norsk Teknisk Museum vart opna på Bygdøy i Oslo.
- 1933: Den norske okkupasjonen av Eirik Raudes Land tok slutt,
- 1938: Stortinget vedtok at tingperioden skulle vare i fire år, mot tidlegare tre år.
- 1942: Noreg under andre verdskrigen. 1. påskedag la 645 av 699 norske prestar Den norske kyrkja ned embeta sine i protest mot den tyske okkupasjonsmakta.
- 1952: Vestis-ulykkene. Fem norske selfangstskuter gjekk ned i Vestisen. 78 mann omkom.
- 1958: Under det såkalla «Påskeopprøret» i Arbeidarpartiet underteikna 45 stortingsrepresentantar ein resolusjon med krav om at Noreg skulle leggja ned veto i Nato mot utplassering av atomvåpen i Vest-Tyskland.
- 2004: NOKAS-ranet. Tungt væpna ranarar slo til mot tellesentralen til Norsk Kontantservice i Stavanger.
Fødde
[endre | endre wikiteksten]- Sjå òg Fødde den 5. april.
- 1479: Guru Amar Das, den tredje av dei ti sikh-guruane.
- 1568: Pave Urban VIII, fødd Maffeo Barberini
- 1588: Thomas Hobbes, engelsk filosof.
- 1732: Jean-Honoré Fragonard, fransk målar
- 1764: Hans Jacob Grøgaard, norsk prest og forfattar
- 1820: Lars Blilie, norsk bonde og politikar
- 1867: Gjermund Grivi, norsk politikar og advokat
- 1916: Gregory Peck, amerikansk filmskodespelar.
- 1908: Bette Davis, amerikansk skodespelar
- Herbert von Karajan, tysk dirigent
- 1923: Nguyen Van Thieu, sørvietnamesisk president
- 1929: Ivar Giæver, norsk-amerikansk fysikar og vinnar av Nobelprisen i fysikk i 1973
- 1938: Åge Storhaug, norsk idrettsutøvar
- 1947: Gloria Arroyo, filippinsk president
- 1950: Agnetha Fältskog, svensk songar
Døde
[endre | endre wikiteksten]- Sjå òg Døde den 5. april.
- 1053: Jarl Godwin av Wessex
- 1319: Dronning Ingeborg Magnusdotter av Sverige (eller 15. august)
- 1923: Lord Carnarvon, engelsk arkeolog
- 1942: Parvin E'tesami, persisk diktar
- 1954: Kronprinsesse Märtha av Noreg
- 1967: Johan Falkberget, norsk forfattar
- 1975: Chiang Kai-shek, kinesisk militær og statsmann
- 1994: Kurt Cobain, amerikansk musikar i musikkgruppa Nirvana (sjølvmord)
- 1997: Allen Ginsberg, amerikansk forfattar
- 2007: Maria Gripe, svensk forfattar
- 2008: Charlton Heston, amerikansk skodespelar
- 2011: Baruch Samuel Blumberg, amerikansk lege og nobelprisvinnar