Verdsarven i Danmark
Verdsarven i Danmark omfattar sju oppføringar på UNESCO si verdsarvsliste. I tillegg kjem ei oppføring på Grønland. Oppføringane i Danmark er kulturarv og naturarv og den grønlandske naturarv. I tillegg har landet fem framlegg på den tentative lista og to av dei gjelder Grønland.
Danmark underteikna UNESCO-konvensjonen 25. juli 1979.[1] Det er Kulturstyrelsen som har hovudansvar for verdsarvkonvensjonen.
Den første danske verdsarvstaden var Jellingmonumenta som vart teke med på lista i 1994.[2]
Verdsarvstader
[endre | endre wikiteksten]Desse stadene i Danmark står på verdsarvlista. Årstalla viser til når stadene vart teke med på lista av UNESCO.
År | Namn | Skildring | Kriterium | Stad | Bilete |
---|---|---|---|---|---|
1994 | Jellingmonumenta | Jellingmonumenta omfattar gravhaugane, Jellingsteinane og Jelling kyrkje.[3] | Kultur: III | Jelling | |
1995 | Roskilde domkyrkje | Teglsteinskyrkje frå på 1100-talet, det viktigaste byggverket i Danmark frå mellomalderen. Domkyrkja inneheld gravene til 39 kongar og dronningar. | Kultur: II og IV | Roskilde | |
2000 | Kronborg slott | Renessanseslott bygd om frå mellomalderborgen Krogen av Frederik II i åra 1574 til 1585. | Kultur: IV | Helsingør | |
2014 | Den danske delen av Vadehavet | Blanda | Vadehavet | ||
2014 | Stevns Klint | Natur: VIII | Stevns | ||
2015 | Christiansfeld | Byen Christiansfeld blei oppført av Brødremenigheten i 1772/1773 etter ein streng byplan. Store delar av dei gamle bygningan er bevarte.[4] | Kultur: I, IV | Christiansfeld | |
2015 | Parforsejaktlandskapet på Nord-Sjælland | Kulturlandskap med vegar bygd i stjerneform etter initiativ av Fredrik V. Områdene blei nytta til parforsejakt. Omfattar Hareskoven ved Farum, Geels Skov ved Holte, Store Dyrehave ved Hillerød, den sørlege delen av Gribskov og Eremitagesletten i Jægersborg Dyrehave med Eremitageslottet.[5] | Kultur: II, III, V, VI | Sjælland |
På Grønland finst ein verdsarvstad.
År | Namn | Skildring | Kriterium | Stad | Bilete |
---|---|---|---|---|---|
2004 | Ilulissatfjorden | Fjorden er ein isfjord som munner ut i Diskobukta. Den får heile tida tilført is frå Sermeq Kujalleq. | Natur: VII og VIII | Vestkysten av Grønland |
Oppføringar på den tentative lista
[endre | endre wikiteksten]Desse oppføringane er leverte inn av Danmark til den tentative lista, som omfattar plasser kvart land vurderer å nominere som verdsarv. Årstallet angjev når framlegget blei ført opp av Unesco.
År | Namn | Skildring | Kriterium | Stad | Bilete |
---|---|---|---|---|---|
1993 | Frederiksstaden med Amalienborg | Frederiksstaden oppført frå midten av 1700-talet. Omfattar mellom anna Amalienborg med slottsplassen, Amalienborgaksen og Marmorkyrkja.[6] | Kultur: I, II, IV | København | |
2010 | Molerlandskapet ved Limfjorden | Natur: VIII, IX | Limfjorden på Jylland | ||
2010 | Vikingtidas trelleborger, omfattar Trelleborg ved Slagelse, Aggersborg og Fyrkat | Dei tre trelleborgene representere noko heilt unikt frå vikingtida i Danmark med si ensarta geometriske oppbygging og storslåtte karakter.[7] | Kultur: IV | Fleire stader | |
2011 | Kulturminne frå vikingtida: Jellingemonumentene: Jelling kirke, Jellingesteinene, gravhaugene samt besøkssenteret Kongernes Jelling (verdensarv siden 1994) | Framlegget er ei samansetting av dei viktigaste kulturminnene frå vikingtida, og er ein fleirnasjonal serienominasjon. [8]To av stedene ligger i Danmark, og de øvrige i Noreg, Island, Sverige, Tyskland og Latvia. | Kultur: III | Jelling | |
2011 | Kulturminne frå vikingtida: Trelleborgar | Framlegget er del av ein fleirnasjonal serienominasjon saman med Noreg, Island, Sverige, Tyskland og Latvia.[9] | Kultur: III | Fleire plassar |
Grønland har to oppføringar på den tentative lista og begge er frå 2003.
År | Namn | Skildring | Kriterium | Stad | Bilete |
---|---|---|---|---|---|
2003 | Aasivissuit, Arnangarnup Qoorua | Grønlandske jaktområder i innlandet og ved kysten (Paradisdalen og Aasivissuit)[10] | Kultur: III, V, VI | Paradisdalen og Aasivissuit | |
2003 | Hvalsey kyrkje, bispesetet ved Garðar og Eirik Raudes Brattahlíð | Eit nordisk/inuitiskt kulturlandskap som mellom anna representerer 1000 års landbruk i Arktis.[11] | Kultur: III, IV, V, VI | Fleire plassar |
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ Denmark frå UNESCO
- ↑ Verdensarv / Jelling frå Kulturarvsstyrelsen
- ↑ Jellingmonumentene frå UNESCO
- ↑ Christiansfeld
- ↑ The Parforce Hunting landscape in North Zealand
- ↑ Amalienborg and its district
- ↑ The Trelleborg fortresses
- ↑ Jelling mounds, runic stones, palisade area and church
- ↑ The Trelleborg fortresses, Denmark
- ↑ Aasivissuit, Arnangarnup Qoorua (Greenlandic inland and coastal hunting area)
- ↑ Church ruin at Hvalsø, episcopal residence at Gardar, and Brattahlid (A Norse/Eskimo cultural landscape)
- Denne artikkelen bygger på «Verdensarven i Danmark» frå Wikipedia på bokmål, den 9. august 2014 revisjon 13234893