E-nummer

E-nummer eller E-merking er eit sams europeisk merkesystem for dei tilsetjingsstoffa (E-stoffa) som er lovlege å nytta i matvarer for å auke haldbarheita, erstatte sukker eller gje bestemte farger, smak eller konsistens. Bokstaven E står for at stoffa er EU-godkjent. Det finst omtrent 340 godkjente e-stoffer.

I Noreg er Mattilsynet ansvarleg for godkjenning av tilsettingsstoff der alle stoff som blir nytta i næringsmiddel må vere godkjente. Alle godkjente tilsettingsstoff finst i «Tilsetningsstofforskriften» også kalla «positivlista». Lista kan du lese på Mattilsynet sine hjemmesider.

Her følgjer eit oversyn over nkre av de vanlegaste E-numra:

E100–E180 Fargestoff

Gule fargestoff

• E100 Kurkumin (gurkemeiefarge)
• E101 Riboflavin, Riboflavin-5'-fosfat
• E102 Tartrazin
• E104 Kinolingult
• E110 Paraoransje

Raude fargestoff

• E120 Karmin (Karminsyrer)
• E122 Azorubin (Carmoisin)
• E123 Amarant
• E124 Nykoctin
• E127 Erytrosin
• E128 Rød 2G
• E129 Alluraraud AC

Blå fargestoff

• E131 Patentblå V
• E132 Indigokarmin (Indigotin)
• E133 Briljantblå FCF

Grøne fargestoff

• E140 Klorofyll, Klorofylliner
• E141 Klorofyllin-koparkompleks, natrium og kaliumsalt
• E142 Grøn S

Brune og svarte fargestoff

• E150a Karamell
• E150b Karamell (kaustisk sulfittprosess)
• E150c Karamell (ammoniakkprosess)
• E150d Karamell (ammoniakk-sulfittprosess)
• E151 Briljantsvart BN
• E153 Vegetabilsk karbon
• E154 Brun FK
• E155 Brun HT

Planteekstrakt

• E160a Betakaroten, Karotenar
• E160b Paprikaekstrakt
• E160c Annattoekstrakter
• E160d Lykopen
• E160e Beta-apo-8’-karotenal (C 30)
• E160f Beta-apo-8’-karotensyre-etylester (C 30)
• E161b Lutein
• E161g Kantaxantin
• E162 Raudbetfarge
• E163 Antocyaner

Andre fargestoff

• E170 Kalsiumkarbonat
• E171 Titandioksid
• E172 Jernoksider og -hydroksider
• E173 Aluminium
• E174 Sølv
• E175 Gull
• E180 Litolrubin BK (Rubinpigment BK)

E200–E297 Konserveringsmidler (blir nytta så mat kan halde seg lenger)

• E200 Sorbinsyre
• E202 Kaliumsorbat
• E203 Kalsiumsorbat
• E210 Benzosyre
• E211 Natriumbenzoat (Atamon)
• E220 Svoveldioksid
• E250 Natriumnitritt
• E252 Kaliumnitrat
• E270 Mjølkesyre
• E296 Eplesyre

E300–E385 Antioksidantar

• E300 Askorbinsyre (C-vitamin)
• E330 Sitronsyre
• E334 Vinsyre
• E338 Fosforsyre
• E339–E341 Fosfater
• E363 Ravsyre

E400–E495 Emulgatorar, stabilisatorar og tjukkningsmiddel (gjev maten konsistens)

• E401 Natriumalginat
• E406 Agar-agar
• E407 Carageenan
• E410 Johannesbrødkjernemjøl
• E422 Glycerol (glycerin)
• E425 Konjakk
• E440 Pektin
• E441 Gelatin
• E444 Stabilsatorar
• E450–E452 ulike typar fosfat
• E464 Hydroxypropylmethylcellulose (hypromellose)

E500–E530 Syrer, baser og salt

• E500 Natriumbikarbonat, Natron
• E501 Kaliumkarbonat, Pottaske
• E503 Hjortetakksalt
• E507 Saltsyre
• E509 Kalsiumklorid
• E510 Ammoniumklorid
• E513 Svovelsyre

E535–E585 Antiklumpningsmidler

• E552 Kaliumsilikat

E620–E900 Aromaforsterkarar

• E620 Glutaminsyre
• E621 Natriumglutamat
• E622 Kaliumglutamat
• E623 Kalsiumglutamat
• E624 Monoammoniumglutaminat
• E625 Magnesiumdiglutaminat
• E626 Guanylsyre
• E627 Dinatriumguanylat
• E628 Dikaliumguanylat
• E629 Kalsiumguanylat
• E630 Inosinsyre
• E631 Dinatriuminosinat
• E632 Dikaliuminosinat
• E633 Kalsiuminosinat
• E634 Kalsium-5'-ribobonucleotider
• E635 Dinatrium-5'-ribonucleotider
• E640 Glycin, Natriumglycinat
• E650 Sinkacetat

E901–E927 Overflatebehandlingsmiddel

• E901 Bivoks
• E902 Kandelillavoks
• E903 Karnaubavoks
• E904 Skjellakk
• E905 Mikrokrystallinsk voks
• E906 Ikkje tillatt i Noreg eller EU
• E907 Krystallinsk voks, Ikkje tillatt i Noreg eller EU
• E912 Montansyreestere
• E913 Lanolin, Ikkje tillatt i Noreg eller EU
• E914 Oksidert polyetylenvoks
• E915 Clorophane ester, Ikkje tillate i Noreg eller EU

E938–E949 Emballasjegassar og drivgassar

• E938 Argon
• E939 Helium
• E941 Nitrogen
• E942 Dinitrogenoksid, (lystgass)
• E943a Butan
• E943b Isobutan
• E944 Propan
• E948 Oksygen
• E949 Hydrogen

E950–E967 Søtingsstoff

• E950 Acesulfam-kalium
• E951 Aspartam
• E952 Cyclamat
• E953 Isomalt
• E954 Saccharin
• E955 Sukralose
• E957 Thaumatin
• E965 Maltitol
• E966 Lactitol
• E967 Xylitol

E999–E1520 Diverse stoff utanfor dei alminnelege kategoriane

• E999 Quillaja-ekstrakt
• E1200 Polydextrose
• E1201 Polyvinylpyrrolidon
• E1450 Modifisert Stivelse
• E1510 Etanol

Litteratur

Soot-Ryen, Tron: E-nummerguiden, Oslo 1995. ISBN 82-7384-488-9

Bakgrunnsstoff

• Statens næringsmiddeltilsyn sin nøkkel over alle lovlege tilsetjingsstoff i Noreg Arkivert 2005-04-17 ved Wayback Machine.
• Mattilsynet si liste over E-nummer. (pdf-format]
  Denne matartikkelen er ei spire. Du kan hjelpe Nynorsk Wikipedia gjennom å utvide han.