Tjuvjo
| Tjuvjo | |
 Tjuvjo | |
| Utbreiing og status | |
Status i verda:  LivskraftigStatus i Noreg:  Nær truga Utbreiinga av Tjuvjo | |
| Systematikk | |
| Rike: | Dyr Animalia |
| Rekkje: | Ryggstrengdyr Chordata |
| Underrekkje: | Virveldyr Vertebrata |
| Klasse: | Fuglar Aves |
| Orden: | Vade-, måse- og alkefuglar Charadriiformes |
| Familie: | Jofamilien Stercorariidae |
| Slekt: | Stercorarius |
| Art: | Tjuvjo S. parasiticus |
| Vitskapleg namn | |
| Stercorarius parasiticus | |
Tjuvjo, Stercorarius parasiticus, er ein fugl i jofamilien.
Utbreiing[endre | endre wikiteksten]
Tjuvjoen hekker på tundra og i kystnære strøk både i det nordlege Stillehavet og i Atlanterhavet. I Europa er arten vanleg på Island, Færøyane og det nordlege Skottland og på den norske fastlandskysten frå Sør-Noreg og nordover. Fuglen førekjem også spreidd langs Austersjøen og Bottenvika, og på øyane i Barentshavet.
Førekomst i Noreg[endre | endre wikiteksten]
Arten er ein utprega kystfugl, som finst vanleg frå Møre og Romsdal og nordover. I Nord-Noreg også i større, men spreidde koloniar. Fuglane held seg til vanleg nær sjøen, men er også funnen eit godt stykke frå havet på Varangerhalvøya. I sør finst fuglen lite vanleg somme stader, som på Vestlandet sør til Boknafjorden, på Skagerrakkysten og i ytre Oslofjorden. Kring 1990 vart den norske hekkebestanden rekna til kring 5000-10 000 par. Fuglen er truleg i tilbakegang i Sør-Noreg.
Hekking[endre | endre wikiteksten]
Tjuvjoane hekker seint, og dei fleste egga vert lagde i juni, to veker tidlegare i Sør-Noreg enn nordpå. Til vanleg legg hoa to egg. Ruginga varer 26 døgn. Denne tida driv foreldra ofte med avleiingsmanøvrar, med ynkelege pipelydar og såra åtferd, men når ungane er klekte er dei vaksne fuglane til dels svært aggressive. Ungane kan flyge etter om lag ein månad, og held seg i denne tida i territoriet. Fuglane hekker første gong når dei er 3-5 år gamle, og lever gjerne i livslange monogame tilhøve.
Trekktilhøve[endre | endre wikiteksten]
Arten er ein utprega trekkfugl, som flyg helt sør til farvatn langs kysten av Sør-Afrika og Sør-Amerika der fuglane held seg når det er vinterhalvåret i nord. Dei fleste norske tjuvjoane dreg frå hekkeplassane i september og kjem attende til Sør-Noreg seint i april, til Nord-Noreg i mai. Utanom hekketida viser tjuvjoane ein pelagisk livsførsel, oftast kvar for seg, men også i mindre grupper på 2-3 individ. På denne tida er det særleg alkefuglar , mindre måsar og terner som vert utsette for tjuvjoar som prøvar å rane til seg bytte.
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- Denne artikkelen bygger på «Kustlabb» frå Wikipedia på svensk, den 24. august 2011.
- Norsk Fugleatlas, 1994.