DS «Jupiter» (1916)
| Karriere |  Noreg |
|---|---|
| Namn: | DS «Jupiter» |
| Eigar: | Det Bergenske Dampskibsselskab |
| Verft: | A/B. Lindholmen Varv, Gøteborg, Sverige |
| Byggekostnad: | 1 177 503 kr[1] |
| Verftsnummer: | 423 |
| Jomfrutur: | Januar 1916 |
| Heimehamn: | Bergen |
| Kjennemerke: | MLPJ - MSTR - LEBA |
| Lagnad: | Opphogd 1960 |
| Generelle mål | |
| Type: | Passasjer- og lasteskip |
| Tonnasje: | 2 557 brt, 1 439 nrt |
| Daudvekt: | 1 750 tdw. |
| Lengd: | 305,2 fot (93,0 m) |
| Breidd: | 41,7 fot (12,7 m) |
| Djupgang: | 18,5 fot (5,6 m) |
| Installert effekt : | 485 nHk, 1 030 iHk |
| Framdrift: | Triple 3 cyl. dampmaskin (Lindholmens Verkstad, Gøteborg) |
| Fart: | 15,5 knop |
| Passasjerar: |
1916-1940: 170 etter 1940: 150 passasjerar |
| Karriere |  Hellas |
| Namn: | DS «Hermes» |
| Eigar: | Epirotiki Steamship Nav. Co |
| Heimehamn: | Pireus |
| Lagnad: | Opphogd 1960 |
DS «Jupiter» (kallesignal MLPJ - MSTR - LEBA) var eit dampskip bygt i 1916 som passasjer- og lasteskip for Det Bergenske Dampskibsselskab (BDS).
Historie[endre | endre wikiteksten]
Skipet vart bygt ved Lindholmens Varv i Gøteborg og kosta 1 177 503 kroner[1] då det vart levert i januar 1916. [2] 26. januar vart ho sett inn i ruta til reiarlaget mellom Bergen og Newcastle i England.
Under første verdskrigen vart skipet i mars 1918 rekvirert av britiske styresmakter under The Shipping Controller i London, operert av Union Castle Line under britisk flagg. I januar 1919 vart det ført attende til Det Bergenske Dampskibsselskab i Bergen, og gjekk inn att i ruta Bergen-Newcastle.
2. juni 1923 fekk «Jupiter» motorhavari på veg til Newcastle. TS «Leda» vart kontakta telegrafisk og slepte «Jupiter» til munningen av Tyne. For berginga vart «Leda» i sjøretten tilkjent 120 000 kroner i bergingsløn, trass i at begge fartøya var eigd av BDS. 25 % av bergingsløna måtte betalast av kaskoassurandøren A/S Polaris og 24 % av A/S Norske Alliance.[3]
I 1933 var det brann i forrommet i skipet. Skipet vart ombygd for ruta Trondheim - Bergen - Rotterdam i 1937. DS «Vega» tok då over ruta til England.
Under det tyske åtaket på Norge 9. april 1940 låg «Jupiter» i Bergen. Skipet vart rekvirert av den tyske okkupasjonsmakta og frå 16. april brukt som losjiskip for norske krigsfangar ved Eidsvågneset i Bergen, saman med den andre englandsbåten til BDS, TS «Leda». I august 1940 vart «Jupiter» nytta av tyskarane som troppetransportskip langs norskekysten, men skipet segla med norsk besetning og norsk flagg. I 1940 havarerte skipet nordpå og vart reparert i Trondheim. I 1941 kolliderte skipet nordpå og vart reparert i Kristiansund. Året etter, i 1942, kolliderte skipet nok ein gong, denne gongen med Thv. Halvorsens kai i Oslo. Skipet vart reparert i Oslo. På grunn av ein uoppdaga materialfeil brann propellakselen fast og aksel og hylse vart fornya.[1]
I oktober 1944 vart skipet overteke av tyskarane, og selga med tysk mannskap og tysk flagg. Ved den tyske kapitulasjonen i mai 1945 låg «Jupiter» i København, og 15. juni ble skipet levert tilbake til Det Bergenske Dampskibsselskab. Ho gjekk til Lindholmens Verkstad i Göteborg for reparasjon og ombygging, og i februar 1946 var skipet attende i ruta Bergen – Newcastle. I 1953 vart «Jupiter» erstatta i Englandsruten av det nybygde dampturbinskipet TS «Leda». Sommaren 1953 gjekk «Jupiter» nokre rundturar i Hurtigruten. Frå april til august 1955 gjekk ho som avløyserskip i Hurtigruta etter at DS «Nordstjernen» forliste i Raftsundet 22. september året før.
Skipet fekk eit stort havari i juni 1948 og vart reparert i Antwerpen. Det vart då ombygd til oljefyring.
Skipet vart delvis brukt i Hurtigruten i 1953.
2. september 1955 vart skipet selt til Epirotiki Steamship Nav. Co i Pireus i Hellas. Skipet vart ombygd til cruiseskip og det fekk namnet «Hermes». 4. mars 1960 braut det ut brann medan skipet låg i Pireus for innreiingsarbeid. Det vart totalskadd og sett på standa i Sileniaibukta på øya Salamis. Den 8. mars vart det sett på sjøen att, og i desember slept til Perama i Italia for opphogging.
Skipet[endre | endre wikiteksten]
Tonnasjen til skipet var ved levering 2 557 brt, 1 439 nrt og lasteevna var 1 750 dødvekttonn. Volumet i lasterommet var 1 686 m³. Hovudmaskinen var ein kolfyrt tresylindra ekspansjon dampmaskin, levert av Lindholmen. Oppgjeven yting var 1 030 iHk (indikerte hestekrefter) og 485 nominelle hestekrefter som gav ein toppfart på 15,5 knop.[1] I 1916 var det rom til 88 passasjerar på 1. plass (1. klasse) og 82 på 3. plass. I 1940 var det 70 passasjerar på 1. plass og 8 på 3. plass.[1]
I 1923 fekk skipet installert contrapropellar, og i 1928 nytt contraror. I 1938 fekk skipet ny radio og i 1939 vart det sett inn ekkolodd.
I 1931 vart det bygd kjøleanlegg i lasteromma, med ein kapasitet på 1 120 m³.
Sjå òg[endre | endre wikiteksten]
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 «D/S Jupiter». Sjøhistorie.no. Henta 26. april 2020.
- ↑ Dag Bakka jr. og Per Alsaker (1988). «Det Bergenske Dampskipselskap - del 1». Skipet. Nr. 1 (Rådal: Skipet). Volum 14: 30. Henta 26. april 2020.
- ↑ «Da "Leda" berget "Jupiter"». Bergens Tidende. 10. november 1925. s. 7. Henta 28. april 2020.