Residensby

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
(Omdirigert frå Residensstad)

Residensby er nemninga om ein by som er sete (residens) for ein fyrste eller den øvste styresmakta.

Omgrepet blir brukt i Sverige (svensk residensstad) og tidlegare i Finland om den byen der styret i eit len og landshövdingen (fylkesmannen) held til. Normalt har svenske landsting si sentrale forvaltning lagt til residensbyen men det finst nokre unnatak. I dei nye «storlena», Skåne län og Västra Götalands län, har styresmaktene sin sentrale administrasjon i ein av dei tidlegare residenssbyane (Kristianstad og Vänersborg).

Noverande residensbyar[endre | endre wikiteksten]

I Sverige[endre | endre wikiteksten]

Falun i Dalarnas län
Gävle i Gävleborgs län
Göteborg i Västra Götalands län
Halmstad i Hallands län
Härnösand i Västernorrlands län
Jönköping i Jönköpings län
Kalmar i Kalmar län
Karlskrona i Blekinge län
Karlstad i Värmlands län
Linköping i Östergötlands län
Luleå i Norrbottens län
Malmö i Skåne län
Nyköping i Södermanlands län
Stockholm i Stockholms län
Umeå i Västerbottens län
Uppsala i Uppsala län
Visby i Gotlands län
Västerås i Västmanlands län
Växjö i Kronobergs län
Örebro i Örebro län
Östersund i Jämtlands län

Tidlegare residensbyar[endre | endre wikiteksten]

I Sverige[endre | endre wikiteksten]

På grunn av mellom anna samanslåingar av len er dei følgjande byane i Sverige ikkje lenger residensbyar. Våpenet til lenet er følgd av namnet på byen, deretter lenet og til slutt kva for år byen var residensby.

Hudiksvall i Hudiksvalls län/Västernorrlands län (1644-1761)
Kristianstad i Kristianstads län (1719-1996)
Piteå i Norrbottens län (1810-1855)
Mariestad i Skaraborgs län (1660-1997)
Skara i Skaraborgs län (1634-1659)
Sundsvall i Västernorrlands län (1762-1778)
Vänersborg i Älvsborgs län (1634-1997)

I Finland[endre | endre wikiteksten]

Finske len vart avskaffa ved utgangen av 2009, bortsett frå på Åland. Ålands landshövding har sidan 1. januar 2010 leidd Statens ämbetsverk på Åland.

Helsingfors (Nylands län, avskaffa 1997)
Joensuu (Norra Karelens län, avskaffa 1997)
Jyväskylä (Mellersta Finlands län, avskaffa 1997)
Kouvola (Kymmene län, avskaffa 1997)
Kuopio (Kuopio län, avskaffa 1997)
Mariehamn (Ålands län/Landskapet Åland)
Petsamo (Petsamo län, avskaffa 1922)
Rovaniemi (Lapplands län, avskaffa 2009)
Sankt Michel (Östra Finlands län, avskaffa 2009, tidlegare Sankt Michels län, avskaffa 1997)
Tavastehus (Södra Finlands län, avskaffa 2009, tidlegare Tavastehus län, avskaffa 1997)
Uleåborg (Uleåborgs län, avskaffa 2009)
Vasa (Vasa län, avskaffa 1997)
Viborg (Viborgs län, avskaffa 1945)
Åbo (Västra Finlands län, avskaffa 2009, tidlegare Åbo och Björneborgs län, avskaffa 1997)

Kjelder[endre | endre wikiteksten]

«residensby» i Store norske leksikon, snl.no.