Hopp til innhald

Black Sabbath av Black Sabbath

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Black Sabbath
Studioalbum av Black Sabbath
Språk engelsk
Utgjeve 13. februar 1970
Innspelt 16. oktober 1969
Studio Regent Sound i London
Sjanger Heavy metal[1][2]
Lengd
  • 38:08 (britisk)
    • 39:28 (amerikansk)
Selskap Vertigo
Produsent Rodger Bain
Black Sabbath-kronologi 
Black Sabbath Paranoid
(1970)


Singlar frå Black Sabbath
  1. «Evil Woman / Wicked World»
    Utgjeve: 9. januar 1970

Black Sabbath er debutalbumet til det engelske heavy metal-bandet Black Sabbath, gjeve ut 13. februar 1970 på Vertigo Records i Storbritannia og Warner Bros. Records i USA den 1. juni 1970.[3] Albumet blir rekna som det første heavy metal-albumet,[4] og opningssporet, «Black Sabbath», har vorte omtalt som den første doom metal-låten.[5]

Ved utgivinga vart albumet nummer åtte på den britiske albumlista og nummer 23 på den amerikanske Billboard Top LPs-lista.[6] Black Sabbath er inkludert i Robert Dimery sitt musikalske oppslagsverk 1001 Albums You Must Hear Before You Die frå 2005.

Innspeling

[endre | endre wikiteksten]

Ifølgje Black Sabbath-gitaristen og grunnleggjaren Tony Iommi vart debutalbumet deira spelt inn i løpet av ei tolv timar lang økt den 16. oktober 1969.[7][8] Iommi sa: «Me gjekk berre i studio og gjorde det på ein dag, me spelte live-settet vårt og det var det. Me syntest faktisk at ein heil dag var ganske lenge, og så drog me dagen etter for å spela for 20 pund i Sveits.»[9] Bortsett frå bjøller, tore og regn-lydeffektane som vart lagt til i byrjinga av opningssporet og dei dobbeltspora gitarsoloane på «N.I.B.» og «Sleeping Village», vart det praktisk talt ikkje lagt til nokre ekstra spor på albumet.[7] Iommi hugsar innspelinga live: «Me tenkte: 'Vi har to dagar på oss, og ein av dagane er miksing'. Så me spelte live. Ozzy song samtidig, me sette han i ein eigen bås og så var me i gang. Det meste av det me gjorde, vart aldri spelt inn ein gong til.»[10]

Nøkkelen til den nye sounden til bandet på albumet var den særprega spelestilen til Iommi, som han utvikla etter ei ulykke på ein metallplatefabrikk der han jobba som 17-åring. Her kutta han av tuppen av langfingrane på gripehanda hans. Iommi laga eit par falske fingertuppar av plast frå ei oppvaskmiddelflaske og stemde om strengene på gitaren for å gjera det lettare for han å bøya strengene, noko som skapte ein massiv, tung lyd. «Eg spelte mange akkordar og måtte spela kvintar fordi eg ikkje kunne spela kvartar på grunn av fingrane mine», forklarte Iommi til Phil Alexander i Mojo i 2013. «Det hjelpte meg med å utvikla spelestilen min, der eg bøygde strengene og slo på den opne strengen samtidig for å gjera lyden villare.» I same artikkel la bassisten Geezer Butler til: «På den tida skulle bassisten gjera alle desse melodiske løpa, men eg visste ikkje korleis eg skulle gjera det fordi eg hadde vore gitarist, så alt eg gjorde var å følgja Tonys riff. Det gjorde lyden tyngre.»

Iommi byrja innspelinga av albumet med ein kvit Fender Stratocaster, som var den føretrekte gitaren hans på den tida, men ein pickup som ikkje fungerte, tvinga han til å avslutta innspelinga med ein Gibson SG, ein gitar han nyleg hadde kjøpt som reserve, men som han «eigentleg aldri hadde spelt på». SG-en var ein høgrehendt modell som den venstrehendte Iommi spelte opp ned på. Kort tid etter innspelinga av albumet møtte han ein høgrehendt gitarist som spelte på ein venstrehendt SG opp ned, og dei to vart samde om å byta gitarar; det var denne SG-en Iommi modifiserte og seinare «sette ut på beite» på Hard Rock Cafe.[7]

Black Sabbath-vokalisten Ozzy Osbourne har alltid snakka varmt om innspelinga av debutalbumet til bandet, og i sjølvbiografien I Am Ozzy skriv han: «Då me var ferdige, brukte me eit par timar på å dobbeltspore noko av gitaren og vokalen, og det var det. Ferdig. Me var på puben i tide til siste bestilling. Det kan ikkje ha teke meir enn tolv timar totalt. Det er slik album skal lagast, etter mi meining.» Trommeslagar Bill Ward er samd og sa til Guitar World i 2001: «Eg synest det første albumet er heilt utruleg. Det er naivt, og det er ei absolutt kjensle av samhald - det er ikkje konstruert på nokon som helst måte. Me var ikkje gamle nok til å vera smarte. Eg elskar alt, òg feila!» I eit intervju til serien Classic Albums i 2010 la Butler til: «Det var bokstaveleg talt live i studio. Eg meiner, (produsent) Rodger Bain, eg synest han er eit geni, måten han fanga bandet på så kort tid.» I sjølvbiografien Iron Man: My Journey Through Heaven & Hell with Black Sabbath, bagatelliserer Iommi rolla til produsenten og insisterer: «Me valde ikkje å jobba med Rodger Bain, han vart vald for oss... Han var god å ha rundt seg, men me fekk ikkje så mange råd frå han. Han foreslo kanskje eit par ting, men låtane var allereie ganske strukturerte og sorterte.»

Sjanger

[endre | endre wikiteksten]

Ved utgivinga skildra ein skribent i The Boston Globe musikken til Black Sabbath som «hard bluesrock».[11] I ettertid meiner AllMusic-skribenten Steve Huey at Black Sabbath markerer «fødselen til heavy metal slik me kjenner det i dag».[12] Han meinte at albumet «overskrid dei klare røtene sine i bluesrock og psykedelia og blir litt meir». Han tilskriv den «soniske styggheita» som ein refleksjon av «det dystre industrielle marerittet» i heimbyen deira, Birmingham i England.[12] Huey noterer indikasjonane på den første sida til tema som er karakteristiske for heavy metal, inkludert vondskap, heidenskap og okkultisme, «filtrert gjennom skrekkfilmar og skriftene til J.R.R. Tolkien, H.P. Lovecraft og Dennis Wheatley.»[12] Han karakteriserer side to som «overgitt til laussluppen bluesrock-jamming lært gjennom det engelske rockebandet Cream».[12]

Forfattaren og den tidlegare redaktøren for magasinet Metal Maniacs, Jeff Wagner, meiner at Black Sabbath er det «allment aksepterte startpunktet» for når heavy metal «vart distinkt frå rock and roll».[13] Han meiner albumet representerte ein overgang frå bluesrock til «noko styggare», og at denne stilen «fann eit djupare alvor gjennom sørgmodig song og ein uhyggjeleg rytmisk puls». Ifølgje magasinet Rolling Stone var «albumet som utan tvil oppfann heavy metal bygd på dundrande bluesrock».[14] Sputnikmusic-skribenten Mike Stagno påpeikar at kombinasjonen til Black Sabbath av element frå rock, jazz og blues, med tung forvrenging, skapte eit av dei mest innverknadsrike albuma i heavy metal-historia.[15] I ettertid har Black Sabbath vorte hylla som kanskje det første ekte heavy metal-albumet.[16] Det har òg vorte kreditert som den første plata i sjangeren stoner rock.[17] I eit breiare perspektiv seier Pete Prown i Vintage Guitar: «Debutalbumet til Black Sabbath frå 1970 var eit vasskilje i tungrocken, men det var ein del av ein større trend med artistar, produsentar og lydteknikarar som allereie var på veg mot det me i dag kallar hardrock og heavy metal.»

Musikk og tekstar

[endre | endre wikiteksten]

Musikken og tekstane til Black Sabbath var ganske mørke for si tid. Opningssporet er for det meste basert på eit tritonus-intervall spelt i sakte tempo på elektrisk gitar.[18] I dokumentaren Classic Albums frå 2010 om innspelinga av det andre albumet deira, Paranoid, hevdar bassisten Geezer Butler at riffet var inspirert av «Mars, the Bringer of War», ein sats i Gustav Holst-komposisjonen Planetane. Iommi omtolka riffet noko og omdefinerte retninga til bandet. Ward sa til Classic Albums: «Då Oz song 'What is this that stands before me?' vart det heilt annleis ... det var ein annan tekst no, det var ei anna kjensle. Eg spelte trommer til orda.» Låtteksten handlar om ein «figur i svart» som Geezer Butler hevdar å ha sett etter å ha vakna opp frå eit mareritt.[16] I platenotata til livealbumet Reunion frå 1998 fortel bassisten:

Eg var oppvaksen som katolikk, så eg trudde fullstendig på djevelen. Det var eit vekeblad som heitte Man, Myth & Magic som eg byrja å lesa, som handla om Satan og sånt. Det og bøker av Aleister Crowley og Dennis Wheatley, spesielt The Devil Rides Out.... Eg hadde flytta inn i ei leilegheit som eg hadde måla svart med omvende kors overalt. Ozzy gav meg ei bok om magi frå 1500-talet som han hadde stole ein stad. Eg la ho i lufteskapet fordi eg var usikker på ho. Seinare den natta vakna eg og såg ein svart skugge i enden av senga. Det var eit forferdeleg nærvær som skremde livet av meg! Eg sprang til skapet for å kasta ut boka, men ho var forsvunnen. Etter det gav eg opp alt det der. Det skremde livet av meg.

På same måte er teksten til songen «N.I.B.» skriven frå synspunktet til Lucifer, som forelskar seg i ei menneskekvinne og «blir eit betre menneske» ifølgje tekstforfattar Butler.[19] I motsetning til kva mange trur, er namnet på låten ikkje ei forkorting for «Nativity in Black»;[7] ifølgje sjølvbiografien til Osbourne er det berre ein referanse til trommeslagaren Bill Ward sitt dåverande spisse fippskjegg, som var forma som ein fyllepenn-spiss.[20] Tekstane til to andre songar på albumet handlar om historier med mytologiske tema. «Behind the Wall of Sleep» er ein referanse til H. P. Lovecraft-novella «Beyond the Wall of Sleep,»[21] medan «The Wizard» var inspirert av karakteren Gandalf frå Hobbiten og Ringenes Herre.[22] Sistnemnde inkluderer munnspel av Osbourne.[21] Bandet spelte òg inn ein versjon av «Evil Woman», ein låt som hadde vore ein amerikansk hit for bandet Crow. I sjølvbiografien sin innrømmer Iommi at bandet motvillig gjekk med på å gjera låten på oppmoding frå manageren Jim Simpson, som insisterte på at dei skulle spela inn noko kommersielt.

Plateomslag

[endre | endre wikiteksten]
Mapledurham Watermill

Albumomslaget vart fotografert ved Mapledurham Watermill, som ligg ved Themsen i Oxfordshire i England, av fotografen Keith McMillan (kreditert som Keef), som hadde ansvaret for det overordna designet. Framfor vassmølla står ein figur kledd i ei svart kappe, portrettert av modellen Louisa Livingstone, viss identitet ikkje vart allment kjende før i 2020.[23] «Eg er sikker på at (McMillan) sa at det var for Black Sabbath, men eg veit ikkje om det betydde så mykje for meg den gongen», hugsar Livingstone og legg til at det hadde vore «iskaldt» under innspelinga. «Eg måtte stå opp klokka fire om morgonen. Keith sprang rundt med tørris og kasta han i vatnet. Det verka ikkje så bra, så han enda opp med å bruka ei røykmaskin», sa modellen.[24]

Ifølgje McMillan hadde Livingstone ingenting på seg under den svarte kappa, og det vart eksperimentert med nokre «litt meir vågale» bilete som vart tekne under seansen. «Me bestemde oss for at ingenting av det fungerte», seier McMillan. «Alle former for seksualitet tok bort den meir illevarslande stemninga. Men ho var ein fantastisk modell. Ho var utruleg modig og forstod kva eg prøvde å gjera.»[24]

Det indre dobbeltfalsa omslaget på den opphavlege utgivinga inneheldt ein oppned-kross med eit dikt skrive av Roger Brown, fotoassistenten til McMillan.[23] Bandet vart etter seiande opprørt då dei oppdaga dette,[21] ettersom det gav næring til skuldingar om at dei var satanistar eller okkultistar;[7] men i memoara til Osbourne seier han at så vidt han veit var det ingen som var opprørte over inkluderinga.[25] Minnet til Iommi er noko annleis: «Plutseleg hadde me alle desse galne folka som dukka opp på konsertane», sa han til magasinet Mojo i 2013. «Eg trur Alex Sanders (ypparstepresten i religionen wicca) dukka opp på ein konsert ein gong. Det var ganske merkeleg, eigentleg.» I platenotata til albumet Reunion frå 1998 står det: «Utan at bandet visste det, vart Black Sabbath lansert i USA med ein fest der leiaren for Church of Satan, Anton LaVey, leidde forhandlingane... Plutseleg var Sabbath Satans høgre hand.»

I åra etter at det ikoniske omslagsbiletet vart teke, har Livingstone gitt ut elektronisk musikk under namnet Indreba.[24]

Utgiving og mottaking

[endre | endre wikiteksten]

Black Sabbath vart spelt inn for Fontana Records, men før utgivinga valde plateselskapet å byta bandet til eit anna av plateselskapa sine, Vertigo Records, som husa dei meir progressive artistane til selskapet.[26] Gitt ut fredag 13. februar 1970 på Vertigo Records, nådde Black Sabbath ein åttandeplass på UK Albums Chart.[27] Etter utgivinga i USA i juni 1970 på Warner Bros. Records nådde albumet 23. plassen på Billboard' Top LPs,[28][29] der det vart liggjande i over eitt år og selde éin million eksemplar.[30][31]

Black Sabbath fekk generelt negative meldingar av kritikarane i samtida.[32] Rolling Stone-skribenten Lester Bangs skildra bandet som «akkurat som Cream! Berre verre», og han avfeia albumet som «trass i dei grumsete songtitlane og noko inkjesigande tekstar som høyrest ut som om Vanilla Fudge hyller Aleister Crowley, har albumet ingenting med spiritisme, okkultisme eller noko anna å gjera enn stive resitasjonar av Cream-klisjear.»[33] Robert Christgau, som skreiv for The Village Voice, kritiserte albumet som «bullshit nekromanti».[34] Seinare skildra han det som ein refleksjon av «det verste av motkulturen», mellom anna «narkotisk svekt reaksjonstid» og «lange soloar».[35]

Seinare meldingar og ettermæle

[endre | endre wikiteksten]
Meldingar
Karakter
KjeldeKarakter
AllMusic4.5/5 stars[12]
Christgau's Record GuideC−[35]
Encyclopedia of Popular Music3/5 stars[36]
MusicHound Rock4/5[37]
The Rolling Stone Album Guide5/5 stars[38]
Sputnikmusic5/5 stars[39]
Uncut7/10[40]

I ettertid har meldingane av Black Sabbath vore positive. AllMusic-meldaren Steve Huey meinte at det var eit svært innovativt debutalbum med fleire klassiske metal-låtar, inkludert tittelsporet, som han meinte hadde «tidenes mest definitive heavy metal-riff». Huey var òg imponert over korleis bandet sin «neddempa, grumsete gitarrock slår lyttaren på ein nesten hallusinatorisk måte og frydar seg over sin eigen omtåka, narkomane medvitstilstand». I The Rolling Stone Album Guide (2004) framheva journalisten Scott Seward den grandiose produksjonen til Bain på «eit album som et hippiar til frukost.»[38] Mike Stagno i Sputnikmusic meiner at «både fans av bluesinspirert hardrock og heavy metal av alle slag bør finna noko dei liker på albumet.»[15] BBC Music-skribenten Pete Marsh omtalte Black Sabbath som eit «album som endra andletet til rockemusikken.»[41] I Mick Wall-boka Black Sabbath: Symptom of the Universe reflekterer Butler: «London-pressa hata oss fullstendig då me gjorde det, for dei hadde aldri skrive ein artikkel om oss, dei kjende ikkje til oss. Då det første albumet vårt gjekk rett inn på hitlistene den første veka, tenkte London-pressa: 'Kva i helvete er det som skjer her?'. Og dei har hata oss sidan.»

I 1989 rangerte Kerrang! Black Sabbath som nummer 31 på lista deira «Dei 100 beste heavy metal-albuma gjennom tidene».[42] I 1994 vart det rangert som nummer 12 i Colin Larkin-boka Top 50 Heavy metal Albums. Larkin rosa «den knusande undergangsatmosfæren på albumet», som han skildra som «intens og miskunnlaus». I 2000 inkluderte magasinet Q Black Sabbath på lista si over dei «beste metallalbuma gjennom tidene», med følgjande grunngiving: «[Dette albumet] skulle visa seg å vera så innverknadsrikt at det framleis er ein mal for metalband tre tiår seinare.»[43] I 2003 vart det rangert som nummer 241 på magasinet Rolling Stone si liste over dei 500 beste albuma gjennom tidene,[8] 243 i ei revidert liste frå 2012,[44] og 355 på ei revidert liste frå 2020.[45] Rolling Stone rangerte Black Sabbath som nummer 44 på lista si over dei 100 beste debutalbuma gjennom tidene, og skildra tittelsporet som songen som «kom til å definera lyden av tusen band».[46] I 2017 rangerte magasinet albumet på 5. plassen på lista si over «Dei 100 beste metallalbuma gjennom tidene».[47] Albumet vart òg inkludert i boka 1001 Albums You Must Hear Before You Die.[48]

Innhald

[endre | endre wikiteksten]

Alle songar skrivne av Tony Iommi, Geezer Butler, Bill Ward og Ozzy Osbourne, unntatt der anna er oppgitt.

Europeisk utgåve

[endre | endre wikiteksten]
Side A
Nr.TittelLengd
1.«Black Sabbath»6:20
2.«The Wizard»4:24
3.«Behind the Wall of Sleep»3:37
4.«N.I.B.»6:08
Side B
Nr.TittelLåtskrivar(ar)Lengd
5.«Evil Woman»
  • Larry Weigand
  • Dick Weigand
  • David Wagner
3:25
6.«Sleeping Village» 3:46
7.«Warning»
10:28
Total lengd:38:08
Bonusspor på CD-utgåva frå 1996
Nr.TittelLengd
8.«Wicked World»4:47
Total lengd:42:55
Plate to av luksusutgåva av europeisk utgåve frå 2009
Nr.TittelLengd
1.«Wicked World» (Singel B-side, TF1067)4:44
2.«Black Sabbath» (Unytta studioopptak)6:22
3.«Black Sabbath» (Instrumental)6:13
4.«The Wizard» (Unytta studioopptak)4:46
5.«Behind the Wall of Sleep» (Unytta studioopptak)3:41
6.«N.I.B.» (instrumental [sic])6:08
7.«Evil Woman» (alternativ versjon)3:47
8.«Sleeping Village» (intro)3:45
9.«Warning» (part 1)6:58
Total lengd:46:24

Nordamerikansk utgåve

[endre | endre wikiteksten]
Side A
Nr.TittelLengd
1.«Black Sabbath»6:20
2.«The Wizard»4:22
3.«Wasp / Behind the Wall of Sleep / Bassically / N.I.B.»9:44
Side B
Nr.TittelLåtskrivar(ar)Lengd
4.«Wicked World» 4:47
5.«A Bit of Finger / Sleeping Village / Warning»
  • Iommi
  • Butler
  • Ward
  • Osbourne / Dunbar
  • Dmochowski
  • Hickling
  • Moorshead
14:15
Total lengd:39:28
Bonusspor på 2004-utgåva
Nr.TittelLengd
6.«Evil Woman» (L. Weigand, D. Weigand, Wagner)3:25
Total lengd:42:53
Plate to av luksusutgåva av nordamerikansk versjon frå 2016
Nr.TittelLengd
1.«Evil Woman»3:25
2.«Black Sabbath» (Unytta studioopptak)6:22
3.«Black Sabbath» (Instrumental)6:13
4.«The Wizard» (Unytta studioopptak)4:46
5.«Behind the Wall of Sleep» (Unytta studioopptak)3:41
6.«N.I.B.» (instrumental [sic])6:08
7.«Evil Woman» (alternativ versjon)3:47
8.«Sleeping Village» (intro)3:45
9.«Warning» (Part 1)6:58
Total lengd:45:05

Dei opphavlege nordamerikanske Warner Bros. Records-trykka av Black Sabbath oppgir feil speletid for «Wicked World» og «Warning»-medleyen (høvesvis 4:30 og 14:32), og krediterer òg originallåtane til albumet med førenamnet til bandmedlemmene (Anthony Iommi, John Osbourne, Terence Butler og William Ward).[49] Castle Communications-utgåva frå 1986 inneheldt òg ein liveversjon av «Tomorrow's Dream» som bonusspor.

Disk to av luksusutgåvene inneheld «N.I.B. (unytta studioopptak)» med vokal, som feilaktig var oppført som «N.I.B. (instrumental)».

Medverkande

[endre | endre wikiteksten]

Black Sabbath

[endre | endre wikiteksten]

Produksjon

[endre | endre wikiteksten]

Salslister

[endre | endre wikiteksten]
Liste (1970) Plassering
Den australske albumlista (Kent Music Report)[50] 8
Canada Top Albums/CDs (RPM)[51] 29
Nederlandske album (MegaCharts)[52] 6
Den finske albumlista[53] 13
Den franske albumlista (SNEP)[54] 10
Tyske album (Media Control)[55] 8
Britiske album (OCC)[56] 8
US Billboard 200[57] 23

Salstrofé

[endre | endre wikiteksten]
Region Salstrofé Salstal
Canada (Music Canada)[58] Gull 50 000^
Storbritannia (BPI)[59]
2009 deluxe edition 		Gull 100 000^
USA (RIAA)[60] Platina 1 000 000^

^salstala er basert på sertifiseringa aleine
xuspesifserte tal er baserte på sertifiseringa aleine

Kjelder

[endre | endre wikiteksten]
  1. ↑ «A Brief History of Metal – Heavy Metal 101». metal.mit.edu. Henta 31. mars 2022. 
  2. ↑ Wiederhorn, Jon. «52 Years Ago: Black Sabbath Release Their Debut Album + Invent Heavy Metal». loudwire.com. Henta 31. mars 2022. 
  3. ↑ Osbourne 2010, s. 74.
  4. ↑ Wiederhorn, Jon. «52 Years Ago: Black Sabbath Release Debut Album + Invent Metal». Loudwire (på engelsk). Henta 31. mars 2022. 
  5. ↑ William Irwin, Black Sabbath and Philosophy: Mastering Reality (Hoboken: Wiley-Blackwell, 2012), ISBN 978-1118397596
  6. ↑ «Billboard 200 (Week of 26. desember 1970)». Billboard (Penske Media Corporation). Henta 3. mai 2022. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Iommi & Lammers 2012, kapittel 16 - Black Sabbath spiller inn Black Sabbath
  8. ↑ 8,0 8,1 Levy 2005, s. 169.
  9. ↑ Black, Johnny (14. mars 2009). «Black celebration: the holy grail of Black Sabbath». Music Week. Arkivert frå originalen 5. mars 2012. Henta 7. september 2013. 
  10. ↑ Rosen 1996, s. 38
  11. ↑ «Music Reviews - Black Sabbath». The Boston Globe.: 56. 26. juli 1970. Henta 31. desember 2021 – via Newspapers.com (krev abonnement). 
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 Huey.
  13. ↑ Wagner 2010, s. 10.
  14. ↑ «The 100 Best Debut Albums of All Time: 'Black Sabbath'». Rolling Stone. Arkivert frå originalen 10. juli 2014. Henta 28. juni 2014. 
  15. ↑ 15,0 15,1 Stagno, Mike (15. august 2006). «Black Sabbath - Black Sabbath». Sputnikmusic. Henta 7. september 2013. 
  16. ↑ 16,0 16,1 «Black Sabbath Biography». Rock and Roll Hall of Fame. Arkivert frå originalen 21. september 2015. Henta 7. september 2013. 
  17. ↑ Kolsterman, Chuck; Mlner, Greg; Pappademas, Alex (April 2003). «15 Most Influential Albums». Spin 19: 84. Arkivert frå originalen 18. august 2021. Henta 20. januar 2014. 
  18. ↑ Iommi & Lammers 2012, chapter 14 - The early birds catch the first songs.
  19. ↑ Black Sabbath Story Vol. 1. Warner Music. 3. november 1992. 
  20. ↑ Osbourne 2010, s. 99.
  21. ↑ 21,0 21,1 21,2 21,3 Wells, David (2009). «Black Sabbath (1970)». Black Sabbath (CD Booklet). Black Sabbath. Sanctuary Records Group. 
  22. ↑ Neeley, Wendell (26. april 2005). «20 Questions with Geezer Butler». Metal Sludge. Arkivert frå originalen 15. november 2013. Henta 7. september 2013. 
  23. ↑ 23,0 23,1 Grow, Kory (13. februar 2020). «'That Evil Kind of Feeling': The Inside Story of Black Sabbath's Iconic Cover Art». Rolling Stone. Arkivert frå originalen 14. februar 2020. Henta 14. februar 2020. 
  24. ↑ 24,0 24,1 24,2 Schaffner, Lauryn (13. februar 2020). «Kvinnen på 'Black Sabbath'-coveret er funnet». Loudwire. Arkivert frå originalen 27. juli 2020. Henta 28. april 2020. 
  25. ↑ Osbourne 2010, s. 103
  26. ↑ Iommi & Lammers 2012, chapter 17 - Now under new management
  27. ↑ «The Official Charts Company - Black Sabbath by Black Sabbath Search». The Official Charts Company. 17. september 2013. 
  28. ↑ George-Warren 2001, s. 82.
  29. ↑ «Black Sabbath Billboard Albums». AllMusic. Arkivert frå originalen 24. mars 2014. Henta 7. september 2013. 
  30. ↑ Ruhlmann, William. «AMG Biography». AllMusic. Arkivert frå originalen 19. juli 2013. Henta 14. februar 2008. 
  31. ↑ «Black Sabbath Biography». Rolling Stone. Arkivert frå originalen 25. mai 2011. Henta 14. februar 2008. 
  32. ↑ McIver, Joel (17. november 2009). Black Sabbath: Sabbath Bloody Sabbath. Music Sales Group. s. 119. ISBN 978-0857120281. Arkivert frå originalen 27. juli 2020. Henta 21. mai 2013. 
  33. ↑ Bangs, Lester (17. september 1970). «Platemeldingar Black Sabbath». Rolling Stone (Wenner Media). Arkivert frå originalen 25. juli 2012. Henta 6. september 2009. 
  34. ↑ Christgau, Robert (19. november 1970). «Consumer Guide (14)». The Village Voice (New York). Arkivert frå originalen 26. oktober 2012. Henta 22. oktober 2012. 
  35. ↑ 35,0 35,1 Christgau, Robert (1981). «Black Sabbath: Black Sabbath». Christgau's Record Guide: Rock Albums of the Seventies. Ticknor & Fields. ISBN 0-89919-025-1. Arkivert frå originalen 22. september 2018. Henta 4. januar 2019. 
  36. ↑ Larkin, Colin (2011). «Black Sabbath». Encyclopedia of Popular Music (5th utg.). Omnibus Press. ISBN 978-0857125958. 
  37. ↑ Graff & Durchholz 1999, s. 1187.
  38. ↑ 38,0 38,1 «Black Sabbath: Album Guide». Rolling Stone. Arkivert frå originalen 6. mars 2011. Henta 4. juni 2012. 
  39. ↑ K, Simon. «Black Sabbath – Black Sabbath». Sputnikmusic. 
  40. ↑ Pinnock, Tom (September 2015). «Black Sabbath». Uncut: 90. 
  41. ↑ Marsh, Pete. «Black Sabbath: Black Sabbath Review». BBC Music. Arkivert frå originalen 16. juli 2015. Henta 20. januar 2014. 
  42. ↑ Hotten, Jon (21. januar 1989). «Black Sabbath 'Black Sabbath'». Kerrang! (London, UK: Spotlight Publications Ltd.) 222. 
  43. ↑ «Best Metal Albums of All Time». Q (London): 126. August 2000. 
  44. ↑ «500 Greatest Albums of All Time: #243». Rolling Stone. 6. april 2009. Arkivert frå originalen 16. mai 2013. Henta 20. mai 2013. 
  45. ↑ «The 500 Greatest Albums of All Time». Rolling Stone. 2020. Arkivert frå originalen 23. februar 2021. Henta 12. februar 2021. 
  46. ↑ «100 Best Debut Albums of All Time». Rolling Stone. 2013. Arkivert frå originalen 14. august 2021. Henta 12. februar 2021. 
  47. ↑ Grow, Kory (21. juni 2017). «100 Greatest Metal Albums of All Time». Rolling Stone (Wenner Media LLC). Arkivert frå originalen 19. juli 2018. Henta 22. juni 2017. 
  48. ↑ Robert Dimery; Michael Lydon (7. februar 2006). 1001 Albums You Must Hear Before You Die: Revised and Updated Edition. Universe. ISBN 0-7893-1371-5. 
  49. ↑ Ifølgje albumetikettane frå den opphavlege nordamerikanske LP-utgivinga av Black Sabbath, Warner Bros. Records, katalognr. WS 1871, gitt ut i juni 1970.
  50. ↑ Kent, David (1993). Australian Chart Book 1970–1992 (illustrated utg.). St Ives, N.S.W.: Australian Chart Book. s. 19. ISBN 0-646-11917-6. 
  51. ↑ "Top RPM Albums: Nummer 3844". RPM. Library and Archives Canada. Retrieved 24. juli 2023.
  52. ↑ "Black Sabbath – Black Sabbath". Dutchcharts.nl. Hung Medien. Henta 24. juli 2023.
  53. ↑ Pennanen, Timo (2006). Sisältää hitin – levyt ja esittäjät Suomen musiikkilistoilla vuodesta 1972 (på finsk) (1st utg.). Helsinki: Kustannusosakeyhtiö Otava. ISBN 978-951-1-21053-5. 
  54. ↑ «Le Détail des Albums de chaque Artiste – B». Infodisc.fr (på fransk). Arkivert frå originalen 22. oktober 2014. Henta 24. juli 2023.  Select Black Sabbath from the menu, then press OK.
  55. ↑ "Longplay-Chartverfolgung at Musicline". Musicline.de. Media Control. Henta 24. juli 2023.
  56. ↑ "Black Sabbath | Artist | Official Charts". Den britiske albumlista. The Official Charts Company. Henta 24. juli 2023.
  57. ↑ "Black Sabbath Album & Song Chart History" Billboard 200 for Black Sabbath. Prometheus Global Media. Henta 24. juli 2023.
  58. ↑ «Canadian album salstrofé – Black Sabbath – Black Sabbath». Music Canada. 
  59. ↑ «British album salstrofé – Black Sabbath – Black Sabbath». British Phonographic Industry.  Enter Black Sabbath in the field Search. Select Title in the field Search by. Select album in the field By Format. Click Go
  60. ↑ «American album salstrofé – Black Sabbath – Black Sabbath». Recording Industry Association of America.  If necessary, click Advanced, then click Format, then select Album, then click SEARCH

Bakgrunnsstoff

[endre | endre wikiteksten]
244:
 The Marshall Mathews Lp 
Eminem 		Plassering på lista til Rolling Stone frå 2012 over dei 500 beste albuma gjennom tidene
243 Black Sabbath 
Black Sabbath 		242:
 Run-D.M.C. 
Run-D.M.C.
356:
 Gris-Gris 
Dr. John 		Plassering på lista til Rolling Stone frå 2020 over dei 500 beste albuma gjennom tidene
355 Black Sabbath 
Black Sabbath 		354:
 Ray Spex - Germfree Adolescents  
X
Henta frå «https://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Black_Sabbath_av_Black_Sabbath&oldid=3509575»