Høyvendar
Ein høyvendar er ein reiskap som vert nytta når ein tørkar høy på bakken. Han vert brukt til å snu graset og gjere det luftig slik at sol og luft kan framskunde tørkeprosessen. Høyvendaren vart utvikla som ein hestereiskap.
Dei første høyvendarane vart tekne i bruk i England midt på 1800-talet. Til Noreg kom dei om lag 1870. Høyvendaren har to store hjul, og ei ramme der snumekanismen er festa. Ein høyvendar er laga av metall. I den første tida vart ein del av konstruksjonen laga av tre.
Den vanlegaste høyvendaren har vore gaffelhøyvendaren. Han vart utvikla i Nord-Amerika. Til vanleg har han seks store gaflar som kvar for seg er festa til ein veivaksling og hengd opp i ramma. Når høyvendaren vert køyrd over det tørkande graset, driv hjulakslingen veivakslingen rundt. Gaflane går i ein sirkel, og når dei når bakken vert graset som ligg der kasta opp i lufta. Gaffeltindane er fjørbelasta i fall dei skulle kome nær bakken.
Som hestereiskap fanst det og trommelhøyvendar og vengehøyvendar.
Til bruk på traktor har det vorte utvikla andre typar høyvendarar.
Før høyvendaren kom i bruk vart dette arbeidet gjort med rive og handmakt. Ein rekna med at høyvendaren gjorde same arbeidet som ti personar med rive.
Referansar[endre | endre wikiteksten]
- Olsen, S.M, Hesteredskap i norsk jordbruk, Landbruksforlaget, 2005.