Stranda kommune
| Stranda kommune | |||
| kommune | |||
 | |||
|
|||
| Land |  Noreg
| ||
|---|---|---|---|
| Fylke | Møre og Romsdal | ||
| Adm.senter | Stranda | ||
| Areal | 866 km² | ||
| • land | 846 km² | ||
| • vatn | 20 km² | ||
| Folketal | 4 348 (1. januar 2024) | ||
| Målform | nynorsk | ||
| Ordførar | Einar Arve Nordang[1] (H) (2023) | ||
| Kommunenr. | 1525 | ||
 Stranda kommune 62°10′00″N 6°58′00″E / 62.166667°N 6.966667°E | |||
 Kart som viser Stranda kommune.
| |||
| Wikimedia Commons: Stranda | |||
| Nettstad: www.stranda.kommune.no | |||
Stranda er ein kommune i Møre og Romsdal. Han ligg ved Storfjorden på Indre Sunnmøre. Kommunesenteret er Stranda. I kommunesenteret og bygdene rundt bur det knapt 3 400 innbyggjarar, men bygdene Geiranger (250 innbyggjarar), Hellesylt (680 innbyggjarar), Liabygda (260 innbyggjarar) ligg òg i kommunen. Sentrum med kyrkja er oppført på garden Sløgstad (òg kalla Slyngstad). Den første postadressa (namnet på postopneriet) var «Slyngstad» eller «Slyngstad i Stranden», frå 1876 berre kalla «Stranden», endra til «Stranda» i 1921.[2]
Geografi
[endre | endre wikiteksten]- For meir om dette emnet, sjå Høgaste fjella i Stranda.
Fjellområdet Åkerneset i Sunnylvsfjorden er rekna som ustabilt, og eit ras der kan skapa ei flodbølgje som vil ramma fleire av tettstadene. Fjellet er derfor nøye overvaka.[3]
Næringsliv og utdanning
[endre | endre wikiteksten]Stranda har to vidaregåande skular: Den private kristne internatskulen Vestborg vidaregåande skule og den fylkeskommunale Stranda vidaregåande skule.
Industriverksemd er hovudnæringa i kommunen, og i tillegg til kjøt- og møbelindustri ligg mellom anna den største fabrikken for frosen pizza i Noreg her. Der lagar dei den kjende Grandiosa-pizzaen.
Reiselivsnæringa har lange og sterke tradisjonar i kommunen. Geiranger vart tidleg eit reisemål, og alt i 1869 kom det første skipet med utanlandske turistar til Geiranger. I dag er Geiranger nest største cruisehamna i Noreg med om lag 200 cruiseskip-anløp kvart år. I tillegg kjem dagleg anløp av hurtigruta. I alt gjestar om lag 700 000 turistar kvar sommar Geiranger.
Fossar, fjord, fjell og fråflytte fjellgardar som klorer seg fast i bratthenga, har gitt Geirangerfjorden oppnamnet «Verdens vakraste fjord».[treng kjelde] Han står på UNESCO si verdsarvliste og mesteparten av Geirangerfjorden delområde av Vestnorsk fjordlandskap ligg innanfor Stranda kommune.
Den ideelle organisasjonen Storfjordens Venner har i ei årrekkje restaurert fleire av dei fråflytte fjellgardane, mellom anna ved hjelp av midlar frå Riksantikvaren og friviljugt arbeide.
Folketalsutvikling
[endre | endre wikiteksten]Folketalsutvikling for noverande Stranda kommune frå 1900:
| 1900[4] | 1.12.1920[5] | 1.12.1930[6] | 3.12.1946[6] | 1.1.1951[7][8] | 1.1.1961[7][8] | 1.1.1971[7] | 1.1.1981[7] | 1.1.1991[7] | 1.1.2001[7] | 1.1.2010[7] |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 3261 | 3101 | 3216 | 3911 | 4002 | 4474 | 4831 | 4825 | 4595 | 4656 | 4531 |
Kjende folk frå Stranda kommune
[endre | endre wikiteksten]- Nils E. Ringset (1886–1976), bonde, venstrepolitikar og organisasjonsmann
- Olav Oksvik (1888–1958), første Ap-parlamentarikar frå landdistrikta i Møre og Romsdal (Bolsøy)
- P.I. Langlo (1892–1940), føregangsmann og grunnleggjar av norsk møbelindustri
- Kristian Langlo (1894–1976), venstrepolitikar, rektor og ordførar
- Inge Hermann Langlo (f. 1933), tidleaare møbelprodusent
- Oddbjørn Sverre Langlo (1935–2004), høgrepolitikar
- Asbjørn Gjærde (f. 1939), journalist og forfattar
- Peter Opsvik (f.1939), møbeldesignar
- Per Vassbotn, (f. 1941), journalist, forfattar og kommunikasjonsdirektør
- Are Kalvø (f. 1969), komikar og forfattar
- Margreth Olin (f. 1970), filmregissør
- Petra Hellesylt Sæther (f. 1907), jordmor
- Bjarne Solbakken, idrettsutøvar
- Pål Øie, filmregisssør
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ «Stranda kommune har fått ny ordførar og varaorførar»
- ↑ Torvik, Arne Inge (2000): Om samferdsel i Møre og Romsdal. Del II: Samfunn og ferdsel. Utgitt av MRF, Molde.
- ↑ arkivkopi, arkivert frå originalen 25. desember 2004, henta 19. januar 2005
- ↑ "Hjemmehørende folkemengde Møre og Romsdal 1801-1960 Arkivert 2007-02-23 ved Wayback Machine. frå Registreringssentral for historiske data
- ↑ Statistisk årbok for kongeriket Norge 40de årgang, 1920 (Det statistiske centralbyrå, 1921)
- ↑ 6,0 6,1 Statistisk årbok for Norge 69. årgang, 1950 (Statistisk sentralbyrå, 1950)
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 Folkemengd i Stranda 1. januar kvart år frå 1951, frå Statistisk sentralbyrå
- ↑ 8,0 8,1 Folkemengd i Sunnylven 1. januar kvart år frå 1951, frå Statistisk sentralbyrå
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]- Stranda kommune
- Sunnmøringen, lokalavis for bygdelaga i Stranda kommune.
- Stranda Sogelag - lokalsoge for bygdene: Stranda, Sunnylven, Geiranger og Liabygda.
- Historiske arkiv etter Stranda kommune og Sunnylven kommune på Arkivportalen
 | ||
