Gro Harlem Brundtland

Gro Harlem Brundtland
Fødd	20. april 1939 (82 år) Bærum
Statsborgar av	Noreg
Parti	Arbeidarpartiet
Yrke	lege, politikar, diplomat
Institusjonar	Dei sameinte nasjonane
Utdanna ved	Det medisinske fakultet Harvard T.H. Chan School of Public Health
Far	Gudmund Harlem
Ektefelle	Arne Olav Brundtland
Barn	Knut Brundtland
Medlem	Det Norske Videnskaps-Akademi Norsk Kvinnesaksforening Academia Europaea
Verv	WHOs generaldirektør 13. mai 1998–21. juli 2003
Føregangar	Hiroshi Nakajima
Etterfylgjar	Lee Jong-wook
Verv	Norsk statsminister 3. november 1990–24. oktober 1996
Føregangar	Jan P. Syse
Etterfylgjar	Thorbjørn Jagland
Verv	Norsk statsminister 9. mai 1986–16. oktober 1989
Føregangar	Kåre Willoch
Etterfylgjar	Jan P. Syse
Verv	Norsk statsminister 4. februar 1981–14. oktober 1981
Føregangar	Odvar Nordli
Etterfylgjar	Kåre Willoch
Verv	Stortingsrepresentant 1. oktober 1977–30. september 1997

Gro Harlem Brundtland (fødd 20. april 1939) er ein norsk politikar og lege. Ho var den første kvinnelege statsministeren i Noreg.

Bakgrunn

Ho vart fødd i Bærum ved Oslo som dotter av statsråden og medisinsk professor Gudmund Harlem. Ho tok sjølv medisinsk embetseksamen ved Universitetet i Oslo i 1963 og sidan Master of Public Health ved Harvard-universitetet i Sambandsstatane (USA) i 1965.

Karriere

Gro Harlem Brundtland var miljøvernminister frå 1974 til 1979. Ho vart den første kvinnelege norske statsministeren då ho overtok etter Odvar Nordli og danna si første regjering frå februar til oktober 1981. Etter at regjeringa Willoch gjekk av etter eit kabinettspørsmål i mai 1986 danna ho si andre regjering som sat til oktober 1989. Då regjeringa Syse fall den 3. november 1990 danna ho si tredje regjering, som sat til 25. oktober 1996, då ho gjekk av og vart etterfylgd av Thorbjørn Jagland. Ho hadde allereie gått av som leiar av Arbeidarpartiet i 1992. Brundtland gjekk ihuga inn for norske EU-medlemskap, men tapte folkerøystinga om EU i 1994.

I 1998 vart Brundtland vald til generaldirektør for Verdas helseorganisasjon (WHO). Brundtland mottok tittelen som Policy Leader of the Year for koordineringa av arbeidet mot SARS-utbrotet i 2003. Ho gjekk av frå stillinga sommaren 2003. Etterfylgjar vart Jong-Wook Lee. Brundtland lever no eit roleg liv i Frankrike.

Prisar og utmerkingar

• 1988 Årets budeie
• 1988 Årets skandinav
• 1989 Third world prize
• 1989 Indira Gandhis pris for fred, nedrustning og utvikling
• 1988 Det europeiske miljøvernbyrås miljøvernpris
• 1989 Peace Link Woman of Peace
• 1990 Beyond War Award
• 1991 United Nations Association of Spain Peace Prize
• 1992 The Delphi Prize
• 1994 Der internationale Karls Preis zu Aachen
• 1994 Josef Brecht-prisen (Luxemburg) for spreiing av Europatanken om fred og samarbeid
• 1995 Fredsprisen "Women for peace", Roma
• 1995 Pris fra Kennedy Selskabet i Danmark, "Profiles of courage"
• 1997 Årets Peer Gynt
• 2002 Gøteborgs internasjonale miljøpris
• 2003 Luther L. Terry Award
• 2003 Landsforeningen for hjerte- og lungesykes ærespris
• 2004 Fredrikkeprisen, Norske Kvinners Sanitetsforenings ærespris
• 2006 Tahiti-prisen (Innsats for å auka kunnskapen om globale tilhøve og utviklingstrekk av tyding for Noreg og nordmenn)
• 2006 Albert-prisen (for sitt arbeid for berekraftig utvikling. Delt ut av Royal Society for the Encouragement of Arts, Manufactures and Commerce (RSA), London)

Sjå òg

• Regjeringa Brundtland I
• Regjeringa Brundtland II
• Regjeringa Brundtland III

Bakgrunnsstoff

• «Gro Harlem Brundtland». Stortinget.no.