Påskedag
Aa paaskedag, du høgtidsstund, |
Påskedagen er den fremste festdagen i den kristne kyrkja. Påskedagen feirar kyrkja bodskapen som i følgje evangelia først vart gjeven av nokre kvinner blant Jesu læresveinar: Dei gjekk for å sjå til Jesu grav, men fann ho tom. Jesus var stått opp frå dei døde. Evangeliet - den glade bodskapen - vert lesen ved alle gudstenestene.
Påskedagen vert symbolisert på mange vis - viktigast er den tomme krossen og det sigrande lammet. Påskedagen følgjer etter ei 40 dagar lang fastetid, og innleier ei kyrkjeleg festtid, med kvit som liturgisk farge.
Tidfesting
[endre | endre wikiteksten]Tidspunktet for påskedagen i den gregorianske kalenderen vert rekna ut etter påskeformelen. Han fell på søndag 31. mars i 2024, 20. april i 2025 og 5. april i 2026.
I Noreg fell påskedagen i følgje § 2 bokstav e i Lov om helligdager og helligdagsfred frå 2011 på første søndag etter første fullmåne som fell på eller etter 21. mars.[n 1] Dermed vil første påskedag alltid måtta liggja i tidsrommet 22. mars–25. april. I 1818 fall og i 2285 fell første påskedag på første moglege dato (22. mars). I 1886 og 1943 falt og i 2038 fell han på siste moglege dato (25. april). Andre påskedag er første mandag etter første påskedag.
Skikkar
[endre | endre wikiteksten]Mange av dei som har overheldt fastetida feirar no med ein kjøttmiddag, spesielt er det vanleg å ete lam.
I mange land får barn påskeegg på påskedagen. Skikkane omkring dette varierer; i nokre land får dei papp- eller plastegg fylt med godteri, medan andre gøymer sjokoladeegg (lagt av påskeharen) som barna kan leite etter. Som mange andre kyrkjelege høgtider, vert dei i Noreg ofte feira frå kvelden i forvegen. Så òg med påskeegga.
Fotnotar
[endre | endre wikiteksten]- ↑ Før ei lovendring i 2011 (lov nr. 40) sa § 2 bokstav e «første påskedag (første søndag etter første fullmåne som inntreffer på eller etter 21. mars (ved skuddår 20. mars))». Teksten i den andre parentesen vart fjerna etter at Almanakk-komiteen ved Universitetet i Oslo gjorde Fornyings-, administrasjons- og kirkedepartementet merksam på at denne formuleringa ville føra til at første påskedag 2076 ville falla på 22. mars, i staden for det rette som er 19. april. Sjå saksopplysninger for lovendringa.