Svartrotte
| Svartrotte | |
 Svartrotte | |
| Utbreiing og status | |
Status i verda:  LivskraftigStatus i Noreg:  Regionalt utdøydd Utbreiinga av svartrotte | |
| Systematikk | |
| Rike: | Dyr Animalia |
| Rekkje: | Ryggstrengdyr Chordata |
| Underrekkje: | Virveldyr Vertebrata |
| Klasse: | Pattedyr Mammalia |
| Orden: | Gnagarar Rodentia |
| Familie: | Musefamilien Muridae |
| Slekt: | Rotte Rattus |
| Art: | Svartrotte R. Rattus |
| Vitskapleg namn | |
| Rattus Rattus | |
Svartrotte, Rattus rattus, er eit pattedyr i musefamilien. Ho er ein mindre slektning av brunrotta. Svartrotta kom opphavleg frå dagens India og Pakistan og var til stades i Europa allereie i antikken.[1] Svartrotta blir ofte nemnt som arten som spreidde pesten under Svartedauden i Europa og Asia på 1300-talet. Enkelte historikarar har trekt dette i tvil i nyare tid, då det arkeologiske materialet frå mellomalderen i Noreg ikkje viser spor etter svartrotter utanom i kystbyane. Ho kan soleis ikkje ha spreidd pesten i landdistrikta. Svartrotta kan likevel ha vore med på å innføra pesten til landet.[2] Ho har seinare fått eit redusert utbreiingsområde, og forsvann truleg frå Noreg for om lag 100 år sidan. Svartrotta kan ha komme til Noreg sporadisk med skip etter den tid, men har ikkje etablert seg på nytt.[3] Ho er framleis talrik i middelhavsområdet, store delar av Afrika og Asia.
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ IUCN Red List of Threatened Species på engelsk
- ↑ Anne Karin Hufthammer og Lars Walløe: "Om utbredelsen av rotter i Norge i middelalderen og tidlig nytid. Kan rotter ha vært mellomverter for spredning av pestepidemier?" i Historisk Tidsskrift nr 1. 2010, s. 29-44
- ↑ Artsdatabanken.no
Bakgrunnsstoff
[endre | endre wikiteksten]- (no) svartrotte hos Artsdatabanken
- (en) svartrotte – oversikt og omtale av artane i WORMS-databasen
- (en) svartrotte i Encyclopedia of Life
- (en) svartrotte i Global Biodiversity Information Facility
- (sv) svartrotte hos Dyntaxa
- (en) svartrotte hos Fauna Europaea
- (en) svartrotte hos Fossilworks
- (en) svartrotte hos ITIS
- (en) svartrotte hos NCBI
- (en) Kategori:Rattus rattus – bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
- (en) Rattus rattus – galleri av bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
