Beitunia

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Beitunia
بيتونيا, Beituniya, Beatonia
kommune
Byen sett frå vest
Namneopphav: Beitunia, førenamn[1]
Land  Dei palestinske territoria
Guvernement Ramallah og al-Bireh guvernement
Koordinatar 31°53′20.24″N 35°10′03.12″E / 31.8889556°N 35.1675333°E / 31.8889556; 35.1675333
Areal 26,2 km²
Folketal 19 761  (2007)
Folketettleik 754 / km²
Borgarmeister Arafat Khalaf
Kart
Beitunia
31°53′20″N 35°10′03″E / 31.888955555556°N 35.167533333333°E / 31.888955555556; 35.167533333333
Wikimedia Commons: Beitunia
Nettstad: www.beitunia.ps

Beitunia (arabisk بيتونيا), òg Bitunya er ein palestinsk by som ligg 3 km vest for Ramallah og 14 km nord for Jerusalem. Byen ligg i Ramallah og al-Bireh guvernement, sentralt på Vestbreidda. I følgje Palestinsk statistisk sentralbyrå hadde byen eit folketal på 19 761 i 2007,[2] den tredje største i guvernement etter al-Bireh og Ramallah.

Historie[endre | endre wikiteksten]

Ein har funne potteskar frå bysantinsk tid, mamelukkane og tidleg osmansk tid.[3]

I 1883 skreiv Palestine Exploration Fund i Survey of Western Palestine at Beitunia var krossfarar-landsbyen Uniet, som var ein av 21 landsbyar som kong Godfrey som eit len til Den heilage grav-kyrkja.[4]

Men i 1887 identifiserte Röhricht Beitunia med Beitiumen, eit anna len som kongen gav til kyrkja.[5][6] Conder meinte det var bevis på at dette var rett og derfor «særs tvilsamt» at Beitunia varUniet.[7] Abel, skreiv i 1931 at Beitunia var Beit Uniet, som var nemnt i ein tekst tidleg på 1100-talet.[3]

Ein stor kvelva bygning i byen, kalla Badd al Balad («oljepressa i landsbyen») er datert til krossfarar-tida.[8][9]

Osmansk tid[endre | endre wikiteksten]

Beitunia vart, som resten av Palestina, ein del av Det osmanske riket i 1517, og i skattelistene for 1596 låg landsbyen i Quds nahiya i Quds liwa. Folkesetnaden var 75 hushaldningar og 5 ungkarar, alle muslimar. Dei betalte skatt for kveite, bygg, oliven, vindruer, frukttre, tilfeldige inntekter, geiter og/eller bikubar.[10]

Den amerikanske vitskapsmannen Edward Robinson vitja landsbyen i 1838,[11] og det same gjorde den franske oppdagaren Victor Guérin i 1870, som noterte at Beitunia hadde kring 600 innbyggjarar.[12]

I 1883 skildra Palestine Exploration Fund i Survey of Western Palestine Beitunia som «ein ganske stor landsby i stein, omgjeve av oliven, i høgt lende på ein flat, steinete rygg, med ei slette i aust. I aust ligg cisterner, vinpresser, og ein dam (el Baliia), som inneheld vatn om vinteren. I nord og aust er det hogd ut graver i berget, med fine, men blokkerte inngangar.»[13]

Det britiske mandatet[endre | endre wikiteksten]

Bryllaup i Beitunia, mellom 1934 og 1939.

I folketeljinga i 1922 hadde Beitunia eit folketal på 948, alle muslimar.[14] Dette hadde auka i folketeljinga i 1931 til 1 213, framleis alle muslimar, i 277 hus.[15]

På grunn av dårleg økonomi tidleg på 1900-talet, emigrerte mange folk. Somme kom til Chicago-området, og var involvert i oppstarten av Bridgeview-moskeen.[16][17]

I 1945 var folketalet 1 490, alle arabarar, medan det samla landarealet var 23 366 mål, i følgje ei offisiell landmåling.[18] Av dette var 7 854 for plantasjar og irrigert land, 8 381 for korn,[19] medan 77 mål var klassifisert som utbygde område.[20]

Etter 1948[endre | endre wikiteksten]

Etter den arabisk-israelske krigen i 1948, og etter våpenkvileavtalen i 1949, kom Beitunia under Jordan sitt styre.

Etter seksdagarskrigen i 1967 vart Beitunia okkupert av Israel.

Salah Dein-moskeen i Beitunia

Den israelske sperringa på Vestbreidda[endre | endre wikiteksten]

Beitunia har eit landområde som består av 26 174 mål, der 336,2 hektar er utbygde område. Israel si sperring på Vestbreidda skil byområdet frå 66 % av landsbygda, men det meste av det sperra området (Separasjonssonen) består av skog og opne område som er viktige jordbruksland og beitemarker.[21]

Kjelder[endre | endre wikiteksten]

  1. ↑ Palmer, 1881, s. 287
  2. ↑ 2007 PCBS Census. Palestinsk statistisk sentralbyrå. s.114.
  3. ↑ 3,0 3,1 Finkelstein et al, 1997, s. 346-7
  4. ↑ Conder og Kitchener, 1883, SWP III, s. 11
  5. ↑ Röhricht, 1887, s. 205
  6. ↑ de Roziére, 1849, s. 98, 102: Beituimen; begge sitert i Röhricht, 1893, RRH, s. 16- 17, No 74
  7. ↑ Conder, 1890, s. 30, 32
  8. ↑ Pringle, 1997, s. 29
  9. ↑ Pringle, 2009, s. 235-240
  10. ↑ Hütteroth and Abdulfattah, 1977, s. 121
  11. ↑ Robinson & Smith, 1841, vol 2, s. 133, 135
  12. ↑ Guérin, 1875, s. 46
  13. ↑ Conder og Kitchener, 1883, SWP III, s. 8
  14. ↑ Barron, 1923, Table VII, Ramallah underdistrikt, s. 16
  15. ↑ Mills, 1932, s. 48.
  16. ↑ Hard-liners won battle for Bridgeview mosque[daud lenkje], February 8, 2004 Chicago Tribune
  17. ↑ Forget Poles: palestinarar find a home in suburban Chicago Arkivert 2016-02-05 ved Wayback Machine., February 7, 2013, webz.org
  18. ↑ Government of Palestine, Department of Statistics. Village Statistics, April, 1945. Sitert i S. Hadawi, Village Statistics, 1945. PLO Research Sentral, 1970, s. 64
  19. ↑ Government of Palestine, Department of Statistics. Village Statistics, April, 1945. Sitert i S. Hadawi, Village Statistics, 1945. PLO Research Sentral, 1970, s. 111
  20. ↑ Government of Palestine, Department of Statistics. Village Statistics, April, 1945. Sitert i S. Hadawi, Village Statistics, 1945. PLO Research Sentral, 1970, s. 161
  21. ↑ Betunia: A palestinsk Community Victimized by the israelske Colonization Activities Arkivert 2007-12-15 ved Wayback Machine. Applied Research Institute - Jerusalem 2007-11-11.

Bakgrunnsstoff[endre | endre wikiteksten]

Henta frå «https://nn.wikipedia.org/w/index.php?title=Beitunia&oldid=3457477»