Julian Schwinger
| Julian Schwinger | |||
 | |||
| Fødd | 12. februar 1918 New York i New York i USA | ||
|---|---|---|---|
| Død | 16. juli 1994 (76 år) Los Angeles i California i USA | ||
| Nasjonalitet | Amerikansk | ||
| Område | kvanteelektrodynamikk | ||
| Yrke | universitetslærar, faglitterær forfattar, matematikar, teoretisk fysikar, kjernefysiker, fysikar | ||
| Institusjonar | University of California, Los Angeles Harvard University Purdue University University of California, Berkeley Massachusetts Institute of Technology | ||
| Alma mater | City College of New York Columbia University | ||
| Doktorgradsrettleiar | Isidor Isaac Rabi | ||
| Doktorgradsstudentar | Roy Glauber Ben Roy Mottelson Sheldon Lee Glashow Walter Kohn | ||
| Kjend for | Kvanteelektrodynamikk | ||
| Medlem | American Academy of Arts and Sciences American Association for the Advancement of Science American Physical Society National Academy of Sciences | ||
Julian Seymour Schwinger (12. februar 1918–16. juli 1994) var ein amerikansk teoretisk fysikar. Han er mest kjend for arbeidet sitt om teorien om kvantisering, og særleg for å ha utvikla ein invariant av perturbasjonsteorien.
Schwinger blir rekna som ein av dei aller største fysikarane på 1900-talet fordi han var ansvarleg for mykje av forskinga rundt den moderne kvantefeltteorien, inkludert ei differensiell form av fysisk integrering, og rørslelikningane for kvantefelt. Han utvikla den første elektrosvake modellen, og det første dømet på nedkomst i 1 +1 dimensjoner. Han er ansvarleg for teorien om fleire nøytrinoar og teorien om spinn 3 / 2-feltet.
Schwinger var den fysikaren som oppdaga at nøytrinoar kjem i fleire forskjellige variantar, ein variant for elektron og ein for myon. I dag er det kjend for å vere nøyaktig tre nøytrinoar, den tredje er ein partnar i tau lepton.
På 1960-talet, hadde Schwinger formulert og analysert det som i dag er kjend under namnet Schwinger-modellen, som forklarer kvantisering i ein rom- og ein tidsdimensjon. Han prøvde òg å formulere ein teori om kvantisering med punkt av magnetiske monopolar. Dette var eit program som vart møtt med noko avgrensa suksess i samtida hans fordi slike monopolar som Schwinger brukte hadde eit sterkt samspel når kvantekostnadene var så små som det han brukte den gongen.
Etter å ha overvaka meir enn sytti forskjellige doktoravhandlingar som professor, vart Schwinger kjend som ein av de mest profilerte utdanna rådgjevarane i fysikk. Fire av elevane hans vann seinare Nobel-prisene innan fysikk eller kjemi. Dette var Roy Glauber, Benjamin Roy Mottelson, Sheldon Glashow og Walter Kohn.
Schwinger hadde eit særs blanda forhold til kollegaene sine, hovudsakleg på grunn av kjeldeteorien hans. Schwinger rekna kjeldeteori som ein fullgod erstatning for feltteori, sjølv om det eigentleg berre er ein annan synsvinkel, ein versjon av effektiv feltteori. Kjeldeteori handsamar kvantefelt som langdistanse fenomen, og krev ikkje ei veldefinert kontinuumgrense. Kjeldeteorien vart rekna som altfor formell og manglar skilnadane frå kvantefeltteori, og kritikken av hans fysikk-kollegaer ved Harvard University gjorde at Schwinger valde å forlate dette fakultetet i 1972 til fordel for Universitetet i Los Angeles, California (UCLA).
Schwinger vart i fellesskap tildelt Nobelprisen i fysikk for 1965 på grunn av arbeidet sitt med kvante-elektrodynamikk (QED), saman med forskarane Richard Feynman og Shinichiro Tomonaga.
Prisane og utmerkingane til Schwinger innan fysikk og kjemi var ganske mange alt før han vart tildelt Nobelprisen i 1965. Desse prisane inkludere den første Albert Einstein-prisen (1951), det amerikanske National Medal of Science (1964), forskjellige æresdoktorgrader frå Purdue University (1961) og frå Harvard University (1962), og han vart tildelt ein Nature of Light-prisen av det amerikanske National Academy of Sciences (1949).
Han døydde i ein alder av 74 år i 1994 i Los Angeles, California.
Kjelder[endre | endre wikiteksten]
- Denne artikkelen bygger på «Julian Schwinger» frå Wikipedia på bokmål, den 22. februar 2012.