Regjeringsrådet/statsrådet i 1814
Regjeringsrådet/statsrådet i 1814 vart skipa etter oppløysinga av unionen mellom Danmark og Noreg den 14. januar 1814. Det vart oppløyst 11. november 1814.
Rådet blei oppretta 2. mars 1814 i Christiania etter instruks og kunngjering av prins (seinare konge) Kristian Fredrik. Det blei danna etter mønster av det danske geheimestatsrådet av 1784, og hadde berre rådgjevande myndigheit. Det skulle ha møte to gonger i veka, og handsame saker som hadde sirkulert mellom medlemmane på førehand. Sekretæren i rådet skulle føre protokoll under møta, og ha tilsyn med protokollen.
Regjeringsrådet hadde fem departement, etter modell av regjeringskollegia i København:
- 1. departement: Finans-, rekneskap- og skattesaker
- 2. departement: Innanrikssaker, herunder politi-, veg-, telegraf-, post-, skyss- og sesjonssaker
- 3. departement: Juridiske saker og rettsstell
- 4. departement: Handels- og tollsaker
- 5. departement: Økonomiske forvaltningsgreiner, offentleg industri, skog- og bergverksvesen
(Etter 11. november blei departementinndelinga endra, slik at til dømes finanssakene kom i 5. departement.)
Grunnlova av 17. mai 1814 fastsette at regjeringsrådet skulle vere som kongeriket Noreg sitt statsråd, og innehalde minst fem medlemmar. Dette blei stadfesta ved kongeleg resolusjon av 19. mai 1814. Etter dette skifta også medlemmane tittel frå regjeringsråd til statsråd.
| Namn | Embete | Frå | Til |
|---|---|---|---|
| Frederik Gottschalk von Haxthausen | Regjeringsråd (*) og sjef for 1. departement (finanssaker) Førstestatsråd frå 19. mai |
2. mars 1814 | 20. august 1814 |
| Marcus Gjøe Rosenkrantz | Regjeringsråd (*) og sjef for Riksbanken i Noreg | 2. mars 1814 | 20. august 1814 |
| Førstestatsråd Interimsregjeringens formann frå 10. oktober |
20. august 1814 | 11. november 1814 | |
| Mathias Sommerhielm | Regjeringsråd (*) og sjef for 3. departement (justissaker) | 2. mars 1814 | 11. november 1814 |
| Jonas Collett | Regjeringsråd (*) og sjef for 2. departement (indre anliggender) | 2. mars 1814 | 11. november 1814 |
| Carsten Tank | Regjeringsråd (*) og sjef for 1. departement (finanssaker (saman med von Haxthausen) |
2. mars 1814 | 27. juli 1814 |
| Niels Aall | Regjeringsråd (*) og sjef for 4. departement (handels- og tollsaker) | 2. mars 1814 | 11. november 1814 |
| Carsten Anker | Regjeringsråd (*) og sjef for 5. departement (økonomisk forvaltning) (tiltredde ikkje da han 28. februar 1814 blei sendt til London i diplomatisk uppdrag) |
2. mars 1814 | 19. mai 1814 |
| Carl Henrik Holten | Regjeringssekretær (*), etatsråd | 2. mars 1814 | 30. september 1814 |
| Poul Christian Holst | Konstituert sjef for 1. departement (finanssaker) (likevel ikkje medlem av statsrådet) |
20. august 1814 | 7. oktober 1814 |
| Jørgen Herman Vogt | Konstituert sjef for 1. departement (finanssaker) (likevel ikkje medlem av statsrådet) |
7. oktober 1814 | 18. november 1814 |
| Diderich Hegermann | Statsråd, sjef for Krigsdepartementet (6. departement) | 13. oktober 1814 | 4. november 1814 |
| Thomas Fasting | Kommandørkaptein, statsråd | 13. oktober 1814 | 4. november 1814 |
| Byråsjef Christian Emanuel Fischer | Konstituert statssekretær | 30. september 1814 | 11. november 1814 |
(*) Frå 19. mai blei tittelen «regjeringsråd» endra til «statsråd» og «regjeringssekretær» til «statssekretær».
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- «Regjeringsrådet/Statsrådet i Norge 2. mars - 27. november 1814». Regjeringa.no. Henta 30. juni 2015.
- Denne artikkelen bygger på «Regjeringsrådet/statsrådet i 1814» frå Wikipedia på bokmål, den 30. juni 2015, revisjon 13155873